Ertuğrul Özkök | Zamanın Ruhu
Önceki akşam Soho House’ın sinema salonunda benim için çok özel bir filmi seyrettik.
Abdullah Oğuz’un çektiği “Zaferin Rengi” filmiydi bu ve ilk kez çok dar bir seyirciye gösteriliyordu.
Film 1918-22 yıllarında İngiliz işgali altındaki İstanbul’da Fenerbahçe futbol kulübünün hikâyesini anlatıyordu.
Ama bir futbol takımının üzerinden İngiliz işgali ve Kurtuluş Savaşı’ydı asıl konu.
Bir de çok hüzünlü bir aşk hikâyesi…
Zaferin Rengi filminden sahne
Taksim stadı Sivas’ta yeniden kurulmuş
Bir dönem filmi olduğu için epey para harcanmış.
Mesela dönemin Taksim Stadı’nın aynısı Sivas’ta kurulmuş, bazı çekimler orada yapılmış.
Fenerbahçe Kulübü’nün ilk kurulduğu yıllardaki binası yeniden inşa edilmiş.
Bugün artık Taksim Stadı’nın ünlü kapısı da Fenerbahçe kulübünün o binası da yok.
Hüzünlü bir aşk hikâyesi, müthiş bir Fenerbahçe hikâyesi…
Ve hepsinden müthiş bir Kurtuluş Savaşı hikâyesi…
Üçü bir araya gelince insan etkileniyor…
Bir Fenerbahçeli olarak bugüne kadar nelere ağladım?
Tabii ben bir Fenerbahçeli olarak daha da çok etkilendim.
Şöyle söyleyeyim…
Aşağı yukarı 9 yaşımdan beri Fenerbahçeliyim.
Fenerbahçe beni çok ağlattı…
Hemen hepsi de mağlubiyet acılarıydı…
İzmirli olduğu için hep hayranlık duyduğum Metin Oktay bir şutla ağlarımızı deldiği zaman çok ağladım.
Karmakarışık gözyaşlarıydı.
Bir Fenerbahçeli olarak kahrolmuştum.
Ama o golü İzmirli rol modelimiz Metin Oktay’ın atması beni daha da kahretmişti.
Çünkü kızamamıştım ona…
Ertuğrul Özkök, Euroleage şampiyonluk maçını izlerken
Sevinçten ağladığım tek Fenerbahçe gecesi
Galatasaray gibi bir Avrupa Şampiyonluğumuz olmadığı için sevinçten sadece basketbol takımımız Euroleage Şampiyonu olduğu akşam ağladım.
Ve hayatımın en mutlu Fenerbahçe akşamını da o akşam şampiyonluk kupasını kaldıran, takımımızın hatıra fotoğrafı çekilirken Aziz Yıldırım sayesinde kürsüde o kareye girebilmekti.
Bunlar dışında da ilk defa önceki akşam ağladım.
Gururdan…
Fenerbahçe takımının Kurtuluş Savaşı sırasındaki mücadelesinin verdiği gururdan.
Anadolu’ya geçip şehit olan üyelerimizin hüznünden…
Ve filmin tek hayali kahramanı olan Peyker’in, “Hain” olarak suçlanmayı göze alarak yaptığı fedakârlığından…
Hem gazeteci hem Fenerbahçeli olarak beni gururlandıran bir isim
Tabii bu arada filmin önemli karakterlerinden biri olan Ali Naci Karacan’dan da söz etmeliyim.
Hem İstanbul hem Anadolu yıllarında hep Atatürk’ün yanında olan bir gazeteci.
Milliyet gazetesinin kurucusu.
Hem Fenerbahçeli hem de bir gazeteci olarak o da beni gururlandırdı.
|
O akşam filmi izleyen medya mensupları hangi takımdandı? Filmi küçük bir gazeteci gurubu içinde izledim. O gazeteciler şunlardı: (*) Güneri Cıvaoğlu… Çok koyu bir Galatasaraylı… (*) Mehmet Yılmaz… Koyu… Çok koyu bir Fenerbahçeli (*) Özlem Gürses… Fanatik olmayan, hatta taraftar bile denemeyecek bir Fenerbahçe sempatizanı… (*) İsmail Küçükkaya… İyi bir Beşiktaşlı… (*) Mehmet Demirkol…Spor yazarı ve bayağı koyu Fenerbahçeli… (*) Cenk Soner…Walt Disney Com. Türkiye Genel Müdürü… Fenerbahçeli… Hem kongre hem 1907 üyesi… (*) Doğan Şentürk… Fox Haber (artık NOW) Genel Yayın Yönetmeni… Fenerbahçeli hem Kongre hem 1907 üyesi. (*) Mehmet Akif Ersoy… Sordum, “Takım tutmuyorum” dedi. (*) Deniz Zeyrek… Beşiktaşlı… (*) Faruk Bayhan… Televizyon yapımcısı… Fenerbahçeli hem de Divan Kurulu üyesi… |
Film sonrası alkış ve mülakatları
Yani medya grubu olarak Fenerbahçelilerin ağırlıkta olduğu bir gruptu. Sadece bir Galatasaraylı iki Beşiktaşlı vardı.
Film bittiğinde herkes alkışlıyordu.
Çıkarken hepimizle küçük mülakatlar yaptılar.
Hemen herkes etkilenmişti.
Bir Fenerbahçe filmi değil… Bir ‘Invictus”
Filmde Galatarasay’ın kurucu başkanı ve yıllarca stadına adını veren Ali Sami Yen de vardı…
Bence bu bir Fenerbahçe filmi olarak görülmemeli.
Filmi, Clint Eastwod’un “Yenilmez” (Invictus) filmine benzettim. 1995 yılında Afrika’da yapılan Dünya Rugby Kupası boyunca Nelson Mandela’yı ve Güney Afrika takımını anlatan harika bir filmdi.
1913’te basılmış Fenerbahçe Kuruluş Tüzüğü’nün 2’nci maddesi ne diyor?
Filmde bulunmayan bir ayrıntıyı da ben ekleyeyim.
Fenerbahçe’nin kurulmuş tüzüğü uzun yıllar kayıptı.
Bu tüzük 2005 yılında bir sahaf dükkanında bulundu.
Bulan da Fenerbahçe Müze Kurulu Başkanı Dr. R. Sertaç Kayserilioğlu’ydu.
Osmanlıca ve eski yazı ile yazılı tüzüğün ikinci maddesi şuydu:
“Fenerbahçe Spor Kulübü’nün kuruluş amacı vatan gençlerini, vatanın korunmasına ve askeri seferberliklere hazırlamaktır.”
Bu tüzük 1913 tarihinde basılmış.
Yani Balkan Savaşı’nın ve gelmekte olan Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı duygu ikliminde kaleme alınmış bir tüzük bu.
Daha o zamanlarda Fenerbahçe’ye vatan savunması görevi yükleyen bir tüzük bu.
Fenerbahçe’ye 19 yıl başkanlık yapan, İngilizler tarafından Malta’ya sürgüne gönderilen Sabri Toprak
Galatasaray’ınki Ali Sami Yen ise FB’ninki neden Sabri Toprak değil?
Filmin sonunda bütün gerçek karakterlerin hayatını özetleyen bir jenerik vardı.
Hem filmi seyrederken hem de bu jenerikte isimler akarken bir Fenerbahçeli olarak aklıma şu soru takıldı.
Stadımızın adı niye Şükrü Saraçoğlu?
Çünkü filmde anlatılan büyük bir kahraman var.
Mehmet Sabri Toprak…
Filmde onu Nejat İşler canlandırıyor.
İşgalci İngilizlerin 14 ay Malta’ya sürdüğü başkanımız
Mehmet Sabri Toprak bir ittihatçı.
Fenerbahçe’nin kuruluş dönemi başkanlarından.
İşgal sırasında Anadolu’daki Mustafa Kemal hareketini desteklediği için işgalci İngilizler tarafından Malta’ya sürgüne gönderiliyor ve orada 14 ay hapiste kalıyor.
Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra Tarım Bakanı oluyor.
Fenerbahçe’ye 19 yıl başkanlık yapmış.
Atatürk’ün en eski arkadaşlarından biridir.
Sabri Toprak, takımla
Yıldırım ordular grubu komutanı Mustafa Kemal onun evinde kalmıştı
1918 yılında Yıldırım Ordular Grubu Komutanı olarak Filistin Cephesi’ne giderken, onun Moda’daki evinde kalmıştır.
Aynı yıl 3 Mayıs günü, Fenerbahçe’nin Kuşdili lokalini ziyarete onunla birlikte gitmiş ve 3 saat boyunca kulüpte kalmıştır.
Bu arada bir bilgi daha…
İttihat ve Terakki Fırkası kapatıldıktan sonra partinin bütün kütüphanesini Fenerbahçe’ye vermişti.
Fenerbahçe işgal döneminde yabancı güçlerin futbol takımları ile 50 maç yapmış ve bunların 41’ini kazanmıştı…
Bu galibiyetlerin, Anadolu’da Kurtuluş Savaşı veren güçlerin moralini kuvvetlendirdiği hep yazıldı.
Bizim stadımızın adı neden Mehmet Sabri Toprak değil
Filmde Galatasaray’ın kurucu başkanı Ali Sami Yen de var. Ve Galatasaray stadı uzun yıllar Ali Sami Yen adını taşıdı.
Öyleyse Fenerbahçe’ninki niye Mehmet Sabri Toprak değil de Şükrü Saraçoğlu…
Veya niye kulübün bu büyük kahramanının adını hiçbir yerde duymuyor, görmüyoruz?
Keza filmin ana kahramanı olan Galip Kulaksızoğlu….
1907-1924 yılları arasında kulüpte kaptanlık, teknik direktörlük ve başkanlık yapmış…
Fenerbahçe müzesi
Saraçoğlu’nun katkılarını kimse inkâr edemez ama…
Evet, Saraçoğlu da okuduğu İsviçre’den İzmir’e dönerek Milli Mücadele’ye katıldı. Çok büyük katkıları vardı.
Cumhuriyetin ilk hükümetlerinde görev aldı. Hizmetlerini de kimse inkâr edemez.
Ama o aynı zamanda 1946’daki “açık oy gizli sayım” gibi bir seçim sistemi garabetinin de mimarıydı.
Fenerbahçe müzesi bu filmin ışığında yeniden düzenlenmeli
Fenerbahçe stadını yıllarca önce Aziz Yıldırım’la birlikte gezmiştim.
Şimdi ilk işim, müzeyi bu filmin ışığı altında bir daha gezmek olacak.
Bence o müze bu filmin ışığında yeniden düzenlenmeli ve Mehmet Sabri Toprak’ın önemi daha kuvvetle anlatılmalı.
