Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından Instagram’a getirilen erişim engeli, Türkiye genelinde büyük bir tepkiye yol açtı. Kullanıcılar bu duruma sert bir şekilde tepki gösterirken, muhalefet partileri de yasağın iptali için hukuki süreç başlattı.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Oktay Saral, yasağa karşı çıkanları hainlikle suçladıktan sonra, bir diğer başdanışman olan Mehmet Uçum da yasak kararını savunan bir açıklama yaptı.
Instagram’ın zararlandırıcı sonuçlara neden olduğunu belirten Uçum, “Günümüzün demokratik devletleri gerçekten hukuk devleti olacaklarsa zararlandırıcı sonuçlar doğuran ve yıkıcı olan ifade etme biçimlerinin ifade özgürlüğü alanında kalmadığı bir hukuk düzeni kurmak zorundadır” dedi.
Instagram’ın küresel emperyalizmin parçası olan sermaye güçleri tarafından yönetildiğini savunan Uçum, sosyal medya mecralarına sahip çıkmanın büyük bir yanılgı olduğu ifade etti.
“Biraz düşünmek, biraz ülkeyi düşünmek, biraz insanlık değerlerini düşünmek, yurtsever ve insancıl bakış açısıyla düşünmek gerekiyor” diyen Uçum, her konuyu neo liberal bakış açısıyla ve çarpık bir anlayışla ele almanın sorunlu olduğunu görmek gerektiğini vurguladı.
Günümüzde sosyal medyanın sınırsız kullanımı üzerinden yaygınlaşan yıkıcı ve zararlandırıcı ifade etme biçimlerinin pozitif ve negatif ifade özgürlüğünün en büyük düşmanı olduğunu aktaran Uçum, “Yıkıcı ve zararlandırıcı ifade etme biçimleriyle bir anti-özgürlük alanı oluşturuldu. Bugün ifade özgürlüğünü kemiren bu anti-özgürlük alanına karşı hukuk içinde önlem almak ve yaptırımlar uygulamak toplumların en önemli ihtiyaçlarından biri olarak öne çıkıyor” ifadelerine yer verdi.
Demokratik devletlerin gerçekten hukuk devleti olma yolunda bir hukuk düzeni kurmak zorunda olduklarının altını çizen Uçum, “Başka bir deyişle hakiki ifade özgürlüğü için ifade özgürlüğü görünümlü tüm yıkıcı ve zararlandırıcı ifade biçimlerinin hukuk yoluyla önüne geçilmesi gerekir” dedi.
Instagram’ın İran’da öldürülen Hamas lideri İsmail Haniye’nin taziye mesajlarını engellemesine tepki gösteren Uçum, Instagram’ı faşistlik ile suçladı. Faşist uygulamalara karşı hukuki, siyasi ve toplumsal tavır almanın önemli olduğunu savunan Uçum, şunları aktardı: “Aksi halde özellikle sosyal-medya ve dijital platformlar üzerinden oluşturulan anti-özgürlük alanlarıyla dijital faşizm riski artmaya devam edecektir. İnsanlığı bu kabustan kurtarmak için henüz çok geç değildir”
NE OLMUŞTU?
Hamas lideri İsmail Haniye, İran cumhurbaşkanı seçimini kazanan Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak üzere gittiği Tahran’da suikaste uğradı. İran devlet televizyonunun Devrim Muhafızları Ordusunun açıklamasına dayandırdığı habere göre, Haniye, Tahran’da kaldığı konutuna düzenlenen terör saldırısı sonucu hayatını kaybetti.
ALTUN TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, 31 Temmuz tarihinde sosyal medya platformu X üzerinden Haniye’nin ölümüne ilişkin bir taziye mesajı paylaştı.
Instagram’ın Haniye ile ilgili paylaşımları engellediğini belirten Altun, “Haniye’nin şehadetinden dolayı insanların taziye mesajlarını yayınlamasını herhangi bir sebep göstermeden engelleyen Instagram’ı kınıyorum. Bu, açık ve net bir sansürdür” ifadelerini kullandı.
Altun’un bu paylaşımının ardından, 2 Ağustos tarihinde BTK tarafından Instagram’a erişim engeli getirildi.
INSTAGRAM’I YASAKLAYAN ÜLKELER
Çin: Batı menşeili tüm sosyal medya uygulamalarını yasaklayan Çin’de, Facebook, Instagram ve X’in yerini Çin merkezli uygulamalar alıyor.
Kuzey Kore: Dünyanın en kapalı ülkelerinden biri olan Kuzey Kore’de tüm sosyal medya platformları yasaklı.
İran: İran’da yıllardır birçok sosyal medya platformuna erişim sağlanamıyor. Halk, bu yasakları VPN gibi yollarla aşıyor.
Türkmenistan: Türkmenistan’da popüler sosyal medya platformları yasaklı durumda.
Rusya: Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte Rusya, X, Facebook, LinkedIn ve Instagram gibi sosyal medya platformlarına erişim engeli getirdi.