Dünyanın en yaygın hastalıklarından biri olan varis, maalesef ki en yaygın olarak da ihmal edilen, hâlâ anneannemizin hastalığı olarak bilinen ama komplikasyonları göz ardı edilen hastalıkların başında gelmektedir. Amerika’da son yapılan araştırmalardan birisinde varis hastalarının sadece %6’sının tedavi için araştırma yaptığı tespit edilmiştir. Bu gerçekten korkunç bir rakamdır. Belki burada bizlerin de günahı vardır. Sizleri yeterince bilgilendiremediğimiz için. Bugün doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi hakkında sizlere bilgi vermeye çalışacağım varisler ve egzersiz.
Varisleriniz varsa, bir çoğunuz ağrınızın ve görselinizin daha kötü olacağını düşünerek egzersize ara vermişsinizdir. Ancak bu yapmak istemeyeceğiniz bir şeydir. Hayatınıza herhangi bir şekilde bir egzersiz katmak sadece toplardamarlarınız için değil, kardiyovasküler sisteminiz ve tüm vücut sağlığınız için de çok önemli bir başlıktır. Yapacağınız normal yürüyüş gibi basit bir egzersiz bile size sadece toplardamar sistemimizde değil günlük hayatınızda bile büyük farklar yaratacaktır.
Varislerinize egzersiz!
Varislerinizin en önemli sebebinin sedanter hayat, uzun süre oturmak ya da ayakta durmak olduğunu biliyor musunuz?
Uzun süre oturmak ya da ayakta durmak toplardamarların kalbi olan baldır kasının kasılmamasına, yani kanın bacaklarda göllenmesine, oluşacak olan basınç ve streste damar duvarlarınıza ekstra yüke sebep olacaktır. Özellikle de zaten bir yatkınlığınız var ise, egzersiz burada devreye girmekte, vücut dolaşımını düzenlemekte tüm vücut sağlığına olduğu gibi toplar damarlarınız üzerine de pozitif etki etmektedir.
(Burada unutmamanız gereken egzersiz varislerinizin olmayacağı ya da egzersiz yaparak varislerinizden kurtulacağınızı anlamına gelmemektedir. Çünkü genetik yatkınlık, kadın cinsiyet, doğumlar, kilo, sigara, ayakta durmak, oturarak çalışmak gibi birçok etken yer almaktadır.)
1) Yürüyüş
Yürüyüş yapmanın avantajları saymakla bitmez gibi görünmektedir.
-Uyku kalitesinde artış
-Kan şekeri seviyelerinde düzelme
-Hafızada iyileşme
-Düşme riskinde azalma
-Modunuzun düzelmesi
-Kan dolaşımının düzelmesi
-Kemiklerin güçlenmesi
-Beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi
-Artrit fibromiyalji ve bunun gibi birçok ağrının azalması
-Bağışıklığınızın güçlenmesi
Tüm bu pozitif etkilerin yanında gerçeği söylemek gerekirse ayağınıza bir lastik ayakkabı giyip yürüyüş yapmanın hiçbir dezavantajı da bulunmamaktadır.
Yürüyüş, özellikle varislerden şikayetçi olanlar için çok faydalı bir egzersizdir. Yapacağınız yürüyüş kaldır kaslarınızı kasacak ve toplar damarlarınızın kalbe dönüşünü kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda baldır kaslarımızın esnemesine ve güçlenmesine sebep olacak, bu şekilde de güçlenen baldır kasları dolaşımınızı düzenleyecek ve varisleriniz üzerinize pozitif etki yapacaktır. Beş gün 30 dakika yürüyüş yapmaya hedefleyin. Eğer ki hızımızı yavaş yavaş arttırabilirseniz, o daha da iyi olacaktır aynı şekilde. Artan hızınızla birlikte kalp hızınız yükselecek ve daha fazla kalori harcayacaksınız. Böylece kiloda vereceksiniz.
2) Bisiklet
Bisiklet varis şikayeti olanlar için harika seçeneklerden bir tanesidir. Yürüyüş gibi vücuda herhangi bir zararı bulunmayan ve baldır kasımızı yürüyüşten bile daha fazla güçlendirip dolaşımımıza ve vücudumuza fayda sağlayacak antrenmanlardan bir tanesidir. Güzel bir havada yapacağınız keyifli bir bisiklet gezisi hem modunuzu değiştirecek hem sosyalleşmenizi sağlayacaktır.
3) Bacak egzersizleri
Bu egzersizler hiçbir ekipman gerekmeden evde rahatlıkla yapacağını hareketlerdir.
Aşağıdaki egzersizlerle hafif bir şekilde başlayıp yavaş yavaş artırarak vücudunuzdaki değişiklikleri fark edebilirsiniz.
Bisiklet hareket; bu egzersiz için sırt üstü yere yatıp pedal çevirir gibi yapacaksınız.
-Egzersiz matınızı yere serin.
-Bacaklarınızı 90 dereceye kırın.
-Yavaşça bisiklet çevirmeye başlayın.
Eğer ki tüm vücut egzersizi yapmak isterseniz bu pozisyonda kollarınızı ve karın kaslarını da egzersize katabilirsiniz.
4) Diz çökerek bacak kaldırma
Evde basitçe yapılabilecek ve herhangi bir ekipman gerektirmeyen diğer bir egzersiz türüdür.
-Diz çöküp ellerinizi yere dayayın.
-Bir bacağınızı kaldırın birkaç saniye tutun.
-Onu yere koyup diğer bacağınızı kaldırın.
En az 10 kez bunu yapın.
5) Baldır güçlendirme
Daha önce de belirttiğimiz gibi toplardamar dönüşünün en önemli parçası baldır kasıdır. Bunu güçlendirmek dolaşımımızı da güçlendirecektir.
-Bacaklarınız paralel bir şekilde ayakta durun.
-Parmak ucunda yükselin.
-Yavaşça bırakın.
Defalarca tekrarlamaya çalışın.
6) Uyluk güçlendirme
Basitçe televizyon karşısında yapabileceğiniz bir harekettir.
-Koltuğa oturun.
-Ayağa kalkın.
10-15 kez tekrarlayın. Biraz dinlendikten sonra tekrarlara geçin.
7) Yan bacak kaldırma
-Sağ tarafınıza yatıp bacaklarınızı üst üste koyun.
-Yavaşça sol bacağınızı kaldırın.
-Bir süre havada tutun ve indirin.
-Bunu birkaç kez tekrarladıktan sonra diğer tarafımıza dönün.
8) Bilek çevirme
Eğer masa başı bir işte çalışıyorsanız üzülmeyin bunun için de yardımcılarımız var.
-Bacaklarınızı hafifçe yerden kaldırın.
-Ayaklarınızı bilekten 15 saniye boyunca saat yönünde çevirin.
-15 saniye boyunca saatin ters yönde çevirin Biraz dinlendikten sonra tekrarlara geçin.
9) Parmak kaldırın
Oturduğunuz yerde yapacağınız hızlı ve basit bir egzersizdir.
-Topuklarınızı yere basın.
-Ayak parmaklarınızı topuğunuzdan kendimize doğru çekin.
15 kere tekrarladıktan sonra dinlenin ve tekrar yapın.
Dikkatli olmanız gereken ya da hiç yapmamanız gereken egzersizler.
Toplardamar hastalığınızın durumuna göre güvenli sınırlarda yapmanız gereken ya da hiç yapmamanız gereken egzersizler vardır.
1) Koşu
Koşmanın kardiyovasküler sistem üzerine inanılmaz faydaları olsa da, toplardamar hastalığı olanlarda ciddi sıkıntılara sebebiyet verebilir. Gerek koşu bandında, gerek zeminde koşmak bacakların üzerine ciddi bir baskı ve gerginlik oluşturmaktadır.
Vücudumuzun besini oksijendir, istirahat halinde sadece hayatiyetini sürdürecek kadar oksijen tüketen kaslarımız, hareket etmeye başladığımızda aldığı oksijen miktarını arttırmaktadır. Koşmak gibi ekstra yük isteyen hareketlerde ise kalp hızı artarak çalışan dokuya daha fazla oksijen sağlamaya çalışmaktadır.
Ancak artan kalp hızıyla birlikte dakikadaki debi artacak ve gelen kanın toplardamar sistemimizle geri dönmesi gerekecektir. İşte problem burada başlamaktadır. Eğer ciddi bir toplar damar probleminiz varsa gelen kan arzu edildiği gibi geri dönemeyecek, bacakta göllenmeye buna bağlı olarak da şikayetlerinizin ciddi oranda artmasına sebebiyet verecektir.
Lütfen kalp ve damar cerrahınıza danışınız. Kesin olarak koşamazsınız demiyoruz ama hastalığın derecesi burada önem taşımaktadır. Hafif hastalığı olanlarda egzersiz çorapları ya da orta basınçlı varis çoraplarıyla egzersiz yapılabileceği gibi, bazı durumlarda hiç yapılmaması gerekmektedir.
2) Ağırlık çalışma
Hep var olan ancak son yıllarda popülaritesi artan ağırlık, birçok fayda sağlamaktadır.
-Metabolizmayı hızlandırmakta.
-Sakatlanmaları engellemekte.
-Kemik gücünü arttırmakta.
-Özgüveni arttırmakta.
-Diğer egzersizlere göre daha hızlı sonuç vermekte.
-Üretkenliği arttırmaktadır.
Ancak varisleriniz var ise, ağırlık çalışmak yukarıdaki faydalarının yanı sıra aksine size bazı zararlar verebilir. Ağırlık çalışmak gerici bir egzersizdir ve bu toplar damarların üzerine ciddi bir stres yüklemekte ve hastalığınız üzerine negatif etki etmektedir. Eğer ben ağırlık çalışmadan yaşayamam diyorsanız bir profesyonele danışarak size uygun formda değil egzersiz programı düzenlemelisiniz.
-Ağırlığınızı azaltmalı
-Ağırlığı kaldırırken mutlaka nefes vermeli.
-Çalışma bitiminde mutlaka yürümeli ya da bisiklete binmelisiniz.
-Çalışmalarınızı mutlaka varis çorabı ile yapmalısınız.
Yukarıda da anlatmaya çalıştığım gibi spor, egzersiz programları gerek toplardamar sistemimiz için gerekse tüm vücudumuz için inanılmaz faydası olan başlıklardır. Ancak bu faydalardan yararlanmak için özellikle tanı konulmuş hastalığınız varsa oldukça dikkatli olmalı, yapmanız ve yapmamamız gereken başlıkları bir profesyonele danışarak belirlemelisiniz.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio’nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
